تله روغن یا Oil Trap در لوله کشی کولر گازی

روان کننده یا روغن در سیستم های تبرید و تهویه مطبوع عملکرد بسیار مهمی دارد. مبرد گردشی سیال، عامل مورد نیاز برای خنک سازی است و روانکار یا روغن برای روانکاری قطعات مکانیکی متحرک کمپرسور مورد نیاز است.

روغن با کاهش اصطکاک، سایش مکانیکی را به حداقل می رساند. بدون روغن کاری مناسب، والو کمپرسور، اسکرول های جفت، پیچ ها و پره ها به درستی آب بندی نمی شوند. رینگ های پیستون در یک کمپرسور رفت و برگشتی و پره های دوار در کمپرسورهای گریز از مرکز، به روغن روان کننده برای جلوگیری از سایش به جدار سیلندر ها و محفظه پره ها متکی هستند. روغن همچنین به عنوان یک کاهش دهنده صدا در کمپرسور عمل می کند و گرما را از قسمت های متحرک و چرخان داخل کمپرسور دور می کند.

اغلب، سیستم‌هایی که جداکننده‌های روغن خوب ندارند یا اصلاً در آن ها جدا کننده روغن وجود ندارد، مناطق تجمع روغن در سراسر لوله‌کشی ممکن است به وجود بیاید (شکل 1 را ببینید). گاز مبرد و روغن زمانی که به درستی در سیستم های تبرید یا تهویه مطبوع استفاده شوند با یکدیگر مخلوط می شوند و ذرات ریز غبار مانند روغن با مبرد حرکت می کند، معمولاً در نقاط پایین و رایزر های لوله کشی سیستم جمع می شود، برای مثال زمانی که اواپراتور پایین تر از یونیت خارجی نصب شود ممکن است ذرات روغن در اواپراتور جمع شوند. بعضی اوقات، فشار مبرد این روغن را به نقطه پایین بعدی می برد تا زمانی که روغن در نهایت به کمپرسور بازگرد.

شکل یک:

در صورتی که فشار هیدرولیک در سیستم زیاد شود، قطرات بزرگ روغن که به کمپرسورها باز می‌گردند، می‌توانند به سوپاپ ها وچرخ دنده‌های داخلی ضربه زده و آسیب بزنند. برای جلوگیری از این اتفاق، به تله‌های روغن در لوله‌کشی سیستم نیاز است (شکل 2 را ببینید).

شکل دوم:

عملکرد تله روغن جلوگیری از تشکیل این قطرات بزرگ روغن است. این امر با حبس مقدار کمی روغن در تله و برگرداندن تدریجی آن به کمپرسور انجام می شود. تله روغن قطعه ای از لوله مسی است که می تواند به دو شکل U یا دو U که در جهت مخالف هم خم شده اند باشد. در ایران برخی نصاب ها به جای خم کردن لوله مسی به شکل U آن را به شکل دایره وار به عنوان تله روغن نصب می کنند.

به دلیل آن که روغن در تله روغن جمع می شود (شکل 2)، فضای داخلی لوله در آن قسمت محدود می شود، که باعث می شود گاز مبرد با عبور از آن ناحیه سریعتر حرکت کند. عبورمبرد با سرعت بالاتر باعث می شود که قطرات سطحی روغن از تله خارج شوند، سپس قطرات کوچک روغن یا به کمپرسور یا به تله روغن بعدی منتقل می شوند. تله‌های روغن دائماً با سرعت تدریجی پر و تخلیه می‌شوند و از کمپرسورها در برابرضربات قطرات بزرگ روغن محافظت می‌کند. توصیه می شود برای اطمینان از بازگشت صحیح روغن، در تمام مسیر مبرد در سیستم، تله های روغن وجود داشته باشد.

همانطور که در بالا ذکر شد، این سرعت مبرد است که روغن را در سراسر یک سیستم تبرید و تهویه مطبوع حمل می کند. زمانی که روغن به دیواره های جانبی لوله می چسبد، سرعت گاز مبرد ذرات کوچک روغن را به حالت یک سوسپانسیون در می آورد و جلو می راند. به همین دلیل است که لوله های سیستم مبرد و یا تهویه مطبوع هرگز نباید قطور تر از حد استاندارد باشند. لوله کشی قطور باعث کاهش سرعت مبرد می شود و برگشت روغن کاهش می یابد.

مسیرهای عمودی یا رو به بالای لوله ها که باعث می شوند مبرد به سمت بالا جریان یابد را رایزر می نامند. اگر روغنی با مبرد مخلوط شده باشد، به دلیل صعود طولانی در رایزر و خلاف جاذبه، تمایل به سقوط به پایین رایزر خواهد داشت. به همین دلیل است که باید یک تله در پایین رایزر وجود داشته باشد. همچنین باید در هر 4/5 تا 6 متر از رایزر یک تله روغن وجود داشته باشد تا به ذخیره موقت روغن در حین صعود به بالای رایزر کمک کند (شکل 3 را ببینید). این به این دلیل است که مخلوط مبرد/روغن با بالا رفتن از رایزر به تدریج سرعت خود را از دست می دهد.

شکل سوم: